 Ruim 51 jaar geleden werd in het bevolkingsregister van Zwolle vermeld dat de jongste Berends van het mannelijk geslacht was. Maar later bleek voetballen niet leuk to zijn en werd hij op de jongensschool uitgescholden voor meisje. In z'n jeugd schilderde hij vrouwen in verschillende levensstadia en zag zichzelf onbewust als een elegante vrouw in een bar, op straat of in de armen van een geliefde. De droom kwam uit. Als vrouw dineerde ze jaren later in kasteel Oud Wassenaar met een diplomaat uit Boston, werd ze door de broer van het Griekse staatshoofd Papandreou rondgeleid op de Griekse eilanden en fluisterde prof. Ducrete van de universiteit van Lausanne haar tijdens het dansen grote complimenten over haar schoonheid in het oor. Als 'Colette aus Holland' danste, presenteerde en zong ze in onder meer Charley's Nightclub in Luxemburg, Las Vegas in Athene, Terrasse in Zurich, Don Quichotte in Cassablanca en won ze miss-verkiezingen op cruiseschepen.
Met een nauwelijks tegenspraak duldende blik: "Ik was toch een prinses, geef het toe ..." Foto's van miss-verkiezingen geven haar ongetwijfeld gelijk. 'Colette aus Holland' mocht en mag er nog steeds best zijn ... Cabareteigenaars doen nou eenmaal niet aan liefdadigheid. Vijftien jaar lang zat ze in de showbiz. Werkte 'overal' in Europa en Noord-Afrika, slikte hormonen en spaarde voor operaties. Aanvankelijk trad ze op als travestiet met een blonde pruik, later na de operatie in Cassablanca als 'echte vrouw'. Daarna werkte ze tien maanden per jaar en de rest van de tijd maakte ze rondreizen door o.a. India, sliep in de Maharadjapaleizen die kort na de onafhankelijkheid in fraaie vijfsterrenhotels waren getransformeerd, at in de drijvende restaurants van Hongkong, keek naar de travestieshows in Singapore, was in verrukking over het tempeldansen op Bali, sliep in de long-houses in de oerwouden van Borneo, reisde dwars door Zuid-Amerika en de Verenigde Staten en maakte cruises langs Noord-Europa, over de Middellandse Zee en langs de Griekse eilanden. Colette Berends wilde de wereld leren kennen, maar ook zichzelf bevestigd zien. Als vrouw. "En die bevestiging kreeg ik", vertelt ze trots. "Op cruises werd ik bij miss-verkiezingen vaak eerste of tweede en tijdens mijn werk in nachtclubs trad ik op als vrouw tussen de vrouwen. Ik was een attractieve vrouw. Het is toch schitterend als een man je tijdens het dansen in je oor fluistert dat je mooi bent."
Nu- op 51-jarige leeftijd in haar Zwolse flat- blikt ze soms met enige weemoed terug. Haar betoog met typisch vrouwelijke gebaren onderstrepend: "Weet je, het artiestenvak is een heel mooi vak, omdat je dicht op elkaar leeft en veel met elkaar optrekt. Dat is iets wat ik nu erg mis. In die wereld was ik een vrouw. Zelfs al ver voordat ik geopereerd was. Je wordt als vrouw ervaren, ook al schmink je je later of en ga je als man de straat op. Je blijft Colette, dat is nooit anders geweest. Ik zou willen dat alle mensen zouden denken: dit wezen is zo vrouwelijk dat je het mannelijk aspect wat er misschien nog is, vergeet." Tweeënhalf jaar geleden keerde ze terug naar Zwolle. Maar misschien had ze dat niet moeten doen, vertelt ze. "Ergens anders was ik waarschijnlijk als vrouw onder de vrouwen opgegaan, maar hier kenden de mensen me nog van vroeger en die vinden dat natuurlijk een prachtig verhaal. Er is hier altijd wel een of andere rotblaag die je na moet schreeuwen. Misschien was me dat ergens anders bespaard gebleven. Maar ik had hier familie en kennissen wonen en ik dacht dat het daardoor wat gemakkelijker zou worden. Ik was vanuit het artiestenleven ook niet gewend, dat er agressie tegen dit soort dingen is. Ik heb al die jaren als een vrouw kunnen leven en nou kom ik hier in Zwolle terecht en word ik nog wel eens aan mijn verleden herinnerd. Er waren misschien nog twaalf mensen in Zwolle die het wisten, maar die twaalf hebben er wel voor gezorgd dat het verhaal in no-time rondging." Ze geeft toe dat ze opvalt in Zwolle. Niet alleen door haar verleden, maar ook door haar vrij grote lengte, haar 'klassieke' verschijning en haar stem die net iets zwaarder is dan van de doorsnee vrouw. Een echte dame om to zien: klassiek gekleed. keurig opgemaakt en allure uitstralend. "Ik vind het heel belangrijk dat een vrouw goed verzorgd is. Ik ga ook nooit onopgemaakt de deur uit. Als je als vrouw een beetje attractiever kunt maken, ben je dat ook verplicht vind ik. Kijk eens naar al die meisjes die er net als jongens uitzien. Dan kun je je toch voorstellen dat een jonge vent ook naar ons soort vrouwen omkijkt. Ondanks het feit dat ik al dik in de veertig was, kon ik een sleep jonge mannen krijgen. Niet om op te scheppen, boor, maar dat is gewoon zo. Dat komt omdat ze iets zien dat waarschijnlijk toch attractiever is dan zo'n blanco kind waar nog geen peper en zout aan is toegevoegd." Ze pakt een foto van een aantrekkelijke man die zeker twintig jaar jonger is dan zij zelf . "Dat is mijn vriend . Leuke vent? Had je anders verwacht? Weet je eigenlijk dat het de minst mooie is die ik heb gehad. Ik heb een prachtige grote Italiaan gehad en een Hollandse jongen die mooi groot was. Maar deze vriend is heel aardig. Hij wist de eerste veertien dagen niet dat hij met een transseksuele vrouw omging. Vooral in de begintijd - toen ik er al wel als een vrouw uitzag, maar me niet aan een man kon geven omdat ik nog niet geopereerd was - heb ik het vaak moeilijk gehad. Na de operatie ben ik wel met mannen naar bed gegaan, maar als het een kortstondige relatie was, heb ik natuurlijk nooit iets verteld over mijn verleden. Vind ik ook niet nodig. Het ziet er bij allemaal uit als bij een vrouw en ik heb een figuur dat er heel vrouwelijk uitziet. Zelfs de meest ervaren mannen wat de liefde betreft hebben nooit iets kunnen ontdekken."
Des te meer voelt ze zich gekwetst als op straat opmerkingen worden gemaakt. "Ik ga wel 'ns naar zo'n stel toe als ik wordt uitgescholden en dan vraag ik: weet je eigenlijk wel waar je mee bezig bent? Want wat je nou staat te roepen kun je niet eens staven. Als je wilt kan ik je mijn identiteitspapieren laten zien en je zelfs door de politie laten oppakken. Meestal wordt het dan heel stil ... Het ias vaak typisch kinderlijk, puberachtig gedrag. "Tijdens het laatste forum van de Academie voor Gezondheidszorg waarvan Colette jaarlijks deel uitmaakt was er een studente die tegen me zei: Maar dan moet u ook maar niet zo opvallen, u ziet er altijd heel elegant en veel to mooi gekleed uit. Ik zeg: "Had je graag gewild dat ik er zo uit zou zien als jullie daar, in jeans en slobbertrui als een grote kudde?" "Als transseksueel denk je iets verder door. Je wilt met raffinement opbrengen wat de natuur je niet heeft geschonken. De recht-op-en-neer-vrouwen zien er aardig uit, dat hebben ze van Onze Lieve Heer meegekregen, maar wij hebben een lange weg gehad. Ons hele doen en denken is er op gespitst een soort perfectie te bereiken wat kleren en uiterlijk betreft. Ik was een grote, mooie vrouw om to zien. In mijn shows heb ik nooit een poging gedaan erotisch over te komen. Het belangrijkste vond ik altijd dat het mooi was om naar te kijken." Colette begon haar carrière bij cabaret Madame Arthur na eerst in enkele modehuizen to hebben gewerkt. Zong liedjes van Marlene Dietrich en Hildegard Knef. Ze droeg een blonde pruik en was toen zo mager dat ze halshoge avondjaponnen droeg om haar uitstekende botten te verbergen. De overgang van een travestieclub naar een nachtclub bleek niet eenvoudig, maar in Zuid-Frankrijk lukte het aan de slag to komen. Daar liet ze zich aan haar borsten opereren en op een goeie dag was de geslachtsoperatie aan de beurt. Vijftien jaar geleden was dat in Cassablanca. "Nu kun je alles van het ziekenfonds vergoed krijgen" vertelt ze. "maar vroeger was daar geen denken aan. Ik ben jaren lang niet op vakantie geweest om maar geld bij elkaar to krijgen voor de operatie. Ook een heleboel medici stonden er lijnrecht tegenover. Ze hebben die arts in Cassablanca voor beul uitgescholden, terwijl die man wel tien erekruizen heeft verdiend. Eerst vond ik het natuurlijk ontzettend griezelig. Ik ben expres in Cassablanca gaan werken om die arts to leren kennen en toen werd ik rustiger. Je moet je voorstellen dat je daar moederziel alleen ligt in een kliniek zonder een hond die maar iets voor je kan doen. Dan moet je toch wel heel overtuigd zijn van het feit dat je een vrouw wilt worden?" Colette was de vijfde Nederlander die van geslacht veranderde. Na de operatie was ze eerst 'vreselijk beroerd' aan toe. Pas een maand later schreef ze een brief naar huis. waarin ze haar ouders vertelde dat ze was geopereerd, dat ze ook officieel als vrouw werd erkend en dat ze na jarenlange afwezigheid weer naar Nederland zou komen. Een emotionele tijd volgde. In Marokko hadden twee gynaecologen bevestigd dat ze van alle uiterlijke kenmerken van een vrouw was voorzien en dat ze volledig als vrouw zou kunnen functioneren. In Nederland moest dat alles opnieuw gebeuren om officieel als vrouw te worden erkend, weer door twee gynaecologen. De uiteindelijke beslissing lag bij de arrondissementrechtbank. Binnen drie maanden werd het geboorteregister gewijzigd, mede door een verklaring van de bekende lector in de hormonenleer, dr.0 de Vaal. Hij stelde dat Colette met een chromosonenschema van 46XY cargogram al bij haar geboorte aantoonbaar transseksueel geaard was en dat men bet invullen van bet geslacht eigenlijk had moeten wachten tot ze hierover zelf kon beslissen. In Nederland zag ze haar familie terug. Op een bruiloftsfeest begin jaren zeventig. Er waren verwanten, die het voor haar opnamen, anderen deden alsof ze lepra had. Maar de bruidegom bleek een man van formaat: "Hij vroeg me meteen na de bruid ten dans." Sommige vrienden konden moeilijk begrip opbrengen, haar moeder accepteerde bet vrij snel en de rest van de familie kwam "zeg maar schoorvoetend" tot aanvaarding. "Er waren mensen die zeiden: het merkwaardige is dat je precies dezelfde persoon bent gebleven, het komt nu alleen wat natuurlijker over. Ik ben inderdaad hetzelfde gebleven. Er zijn ook transseksuelen die niets meer van hun verleden willen weten. Die scheuren hun foto-albums kapot omdat ze er niet aan herinnerd willen worden. Maar ik heb voor ook geleefd en op een bepaalde manier wel gelukkig ook. Ik zit daar niet vreselijk mee. Ik ben zoals ik ben, leg me zelf niks op. Er wordt wel eens gezegd: als vrouw zou je zus en zo moeten doen. Lariekoek. Zelfs al zou ik een mannelijk trekje hebben - ik weet niet of dat zo is - dan is dat maar zo en ben ik daar niet ongelukkig om. Wat ik moest doen, heb ik gedaan: mijn borsten, een geslachtsoperatie en een paar kleine schoonheidscorrecties en daarmee is de zaak klaar. Je moet ook een keer tevreden zijn. Als ik niet opgemaakt ben en ik doe de deur open, dan is bet nog goeiemorgen mevrouw en dat moet ook zo. Ik kan naakt in de sauna lopen, er is nooit een bond die me aankijkt als-ie me niet kent. Gewoon een vrouw, niks bijzonders. Ik doe mee aan allerlei cursussen, schilder, maak wandkleden. Ik ben schoonheidsspecialiste en visagiste met een gedegen opleiding in binnen-en buitenland. Ook nu volg ik nog steeds cursussen. Verder is er niks bijzonders aan me. Ik heb nergens spijt van. Daarom zou ik het op prijs stellen als uit je verhaal zou blijken dat hier geen man zit die een vrouw is geworden, maar dat bet gaat om een vrouw met een bijzonder leven." Heel zacht, maar zeer nadrukkelijk: "En wat ik je verbied is het woord ombouwen to gebruiken. Dat vind ik zo'n rare opmerking. Alsof ik van een huis in een kerktoren ben veranderd. Ik ben altijd een kerktoren geweest. Ze hebben die alleen aangepast ..." Bron: Zwolsche Courant, 21 maart 1986 |
||||||||
